Home     Grasduinen     Over     Zoektips     FAQs     Disclaimer     Meertens Instituut         english

Nederlandse Liederenbank


[19] VOOR JESUS NAEM EN CAESARS RIJCK
In zijn toneelstuk Peter en Pauwels (1641) over de apostelen Petrus en Paulus behandelt Vondel de tegenstelling tussen Christendom en heidendom. De Rey van Gekerstende Soldaten tracht deze te overbruggen: deze christelijke Romeinen vechten met onzichtbare wapens voor Christus en met zichtbare wapens voor de keizer, Caesar.
Vondels stuk is niet op de schouwburg opgevoerd; daarvoor was het te katholiek. Wel zette de Haarlemse componist Cornelis Tijmensz. Padbrué er een gedeelte van op muziek, niet alleen de reien maar ook teksten die Vondel om te spreken had bedoeld. De Rey van Gekerstende Soldaten is gezet voor vijf stemmen en bestaat uit Zang, Tegenzang en Toezang, waarvan hier alleen de Zang is opgenomen.

For Jesus' name and Caesar's empire
In his play Peter en Pauwels (1641) about the apostles Peter en Paul, Vondel treats the contrast between Christendom and paganism. The Chorus of Converted Soldiers tries to bridge the two: these Christian Romans fight with invisible weapons for Christ and with visible ones for the emperor Caesar.
Vondel's pIay was not performed in the theatre; it was too Catholic for that. But the Haarlem composer Cornelis Tijmensz Padbrué did set a portion of it to music, not only the choruses but aiso texts that Vondel had intended to be spoken. The Chorus of Converted Soldiers is set for five voices, and consists of a Chorus, Counterchorus, and Concluding Chorus. We have recorded the Chorus here.

Voor Jesus naem en Caesars Rijck,
Het zy in sterven, of in leven,
Staen wy gereet, een yegelijck (*1)
Zijn eer en eigen Recht te geven,
Door schuldige (*2) onderdanigheit,
Gelijck wy Gode en Caesar zwoeren
En, met een wettigh onderscheit,
Ons tweederhande wapens voeren:
d'Onzichtbaere, om de blinde maght
Des afgronts (*3) Christelijck te keeren,
De zichtbaere, om gewelt, met kracht
Der armen, van 's Rijx hals te weeren,
Van 't Capitool, en al den Raet. (*4)
Dit past een Christensch Roomsch soldaet.

(*1): elk van beiden
(*2): verschuldigde
(*3): onzichtbare machten van de hel
(*4): de hele senaat

Muziek uit C.T. Padbrué, De Tranen, Petri ende Pauli, Amsterdam 1646. Reconstructie van de eerste en derde stem door Louis Peter Grijp.


Translation: Ruth van Baak Griffioen


Camerata Trajectina (artiest), Theatermuziek uit de Gouden Eeuw = Dutch theatre music 1600-1650. GLO 6062
2007
1: 19