Home     Grasduinen     Over     Zoektips     FAQs     Disclaimer     Meertens Instituut         english

Nederlandse Liederenbank


12. SEGT GHY BERGSCHE SOLDATEN (1589)

In de onduidelijke situatie na het vertrek van de Graaf van Leicester voerde ene Wingfield het bevel over het garnizoen van Geertruidenberg. Hij beschouwde zich als de opvolger van Leicester en weigerde het gezag van de Staten te erkennen. Maurits deed een poging om de stad voor de Staten in te nemen, maar vergeefs. De soldaten van het garnizoen, meest Nederlanders, sloegen aan het muiten en verkochten de stad aan de Spaanse veldheer Parma. Dit wekte grote verontwaardiging: de 'Bergverkopers' hadden landverraad gepleegd. Het was misschien wel even leuk feestvieren geweest in Geertruidenberg, maar nu zaten ze tussen wal en schip: ook de Spanjaarden zouden hen niet vriendelijk onthalen.

Een Nieu Liedeken vande Berchse soldaten, hoe sy de stadt aen Parma vercochten. 1589. Op de wyse van Bruynsmadelijn.

Segt ghy Berghsche Soldaten,
Hoe waert ghy soo ghesint
Dat ghy hebt gaen verlaten
Twelck u wel had ghedient?
Moet ghy nu niet met my bekinnen,
Dat ghy waert berooft van sinnen
End oock al siende blint?

Hadt ghy niet badt (*1) ghebleven
Vereenicht met Hollandt?
Want 't was u al vergheven,
Al u groot onverstandt.
Ghy moet nu bat u craghen (*2) wagen
En daertoe meer slagen dragen
Nu ghy dient den Vyandt.

U weelde gaet verkeeren,
Ghy meucht wel wesen gram (*3),
Ten Berch (*4) waerdy als Heeren,
Elck Hoer scheen een Madam.
Neus end Lackerbeet vileyne (*5),
Langhen Fleur en Magher Heyne (*6)
Was daer den hooghen stam (*7).

Dit waren d'Edel Mannen
Die daer hadden bevel:
Jan van Maestricht ghebannen
Oock Spillebeen kentmen wel,
Oock Lenaert Spronck en Houtepen (*8),
Alsulcke luyden vreesdemen.
Wat docht u van dat spel?

Den Spaengiaert sal u klouwen (*9)
Met woorden wel bedocht,
Denckt oft u is berouwen
Dat ghyse hebt aensocht.
U hooghen moet en mach niet baten;
Nu ghy hebt die Stadt verlaten,
Zijt ghy oock al vercocht.

Ick bid u trouw Soldaten,
Betracht altijdt u eer,
En wilt oock niet verlaten
Den Dienst van uwen Heer,
Al quam u schoon de Vyant terghen
't Zy voor Heusden off voor Berghen
End ander Steden meer.

Hout u kloeck als Romeynen,
Ghetrouw tot inder doodt,
En slacht niet de Vileynen (*10)
En vreest gheenen aenstoot.
Fy hen alle die overloopers,
Ende oock die Stee-vercoopers,
Haer schande die is groot.

(*1): beter
(*2): hals
(*3): boos
(*4): in Geertruidenberg
(*5): de schooiers Neus (bijnaam van luitenant Henrik van Kieboom) en Lackerbeet (cornet Gerard Abrahams Leckerbeetgen)
(*6): Floris van Dorn alias Floor Wachtmeester behoorde evenals Magher-Heyn tot de afdeling van ritmeester Wingfield
(*7): al deze schooiers werden daar beschouwd als edelen
(*8): van deze manschappen zijn alleen cornet Jan van Maastricht en schrijver Lenaert van Baerl alias Sprong te identificeren
(*9): vleien
(*10): doe niet als die schooiers

Uit: Nieu Geusen Liet Boeck, 1616.

Camerata Trajectina (artiest), Ensemble Oltremontano (artiest), De vrede van Münster: politieke muziek uit de 80-jarige Oorlog. GLO 6048
1998
1: 12