|
Het was te nacht een alzo zoete nacht |
Een wat raadselachtig lied over een meisje dat haar lot betreurt: twee gezellen hebben haar haar maagdelijkheid en haar mooie gouden ring ontnomen. Zij is nu zwanger èn weet niet wie de vader is. Een schipper die het verhaal aanhoort wil haar wel zijn trouw geven. Zij belooft hem ook haar trouw maar zegt wel aan een ander te zullen denken, wanneer zij in zijn armen ligt. Ten slotte klinkt de waarschuwing aan jonge maagden hun eer te behouden: wanneer zij die eenmaal zijn kwijtgeraakt, is het gedaan met de liefde.
Het lied is in de Nederlanden bekend uit drie 16e-eeuwse bronnen en een 17e-eeuwse: het Liedboekje van Jenneken Verelst (1540-1550), het Antwerps Liedboek (1544), het Aemstelredams, Amoreus lietboeck (1589) en een Brussels handschrift met emblemata (1635). Daarnaast komt het een zestal keer voor als wijsaanduiding in 16e-eeuwse liedbundels. Ook komen het begin van strofe 2 en strofe 4 elk terug als wijsaanduiding in de 17e eeuw (in de Singhende Swaen 1664 en in Sparens Vreughdebron 1646), hetgeen het vermoeden ondersteunt dat het lied "Het was er te nacht" is opgebouwd uit verscheidene oudere liederen.
In de 20e eeuw werd het nog opgenomen in de Bonte vlucht (Tweede bundel), 1938, van Piet Tiggers.
tekst
|
|
beginregel
auteur | titel
bron |
wijsaanduiding
standaardnaam melodie
strofeschema |
muz.
mp3
scan
|
|
|
|
|
Het was te nacht eender alsoe soeten nacht / dat [...]
|
[geen wijsaanduiding]
|
|
|
Een ander |
Uw liefde kwelt mij tot de dood
|
|
| HsLdUB BPL1289 (1540-1550), f17v
[nr. 13]
|
.4A.3b.4C.3b
|
|
|
|
|
|
Het was te nacht, al so soeten nacht / Dat alle [...]
|
[geen wijsaanduiding]
|
|
|
Een nyeu liedeken |
Uw liefde kwelt mij tot de dood
|
|
| AntwLb1544 (1544), f110v
[nr. 194]
|
.4A.3b.4C.3b
|
|
|
|
|
|
[Der was te nacht also soeten nacht]
|
[geen wijsaanduiding]
|
|
|
|
Uw liefde kwelt mij tot de dood
|
|
| AALb1589 (1589), p80
[nr. 56]
|
.4A.3b.4C.3b
|
|
|
|
|
|
Het was een nacht, een al soe soete nacht / De [...]
|
[geen wijsaanduiding]
|
|
|
42 |
Uw liefde kwelt mij tot de dood
|
|
| HsBsKB 19544 ([1635 ca.])
|
|
|
|
|
|
|
"Het was een nacht, een al soe soete nacht, / De [...]
|
[geen wijsaanduiding]
|
|
|
LIX. DE VERLATENE |
Uw liefde kwelt mij tot de dood
|
|
| Willems OVLd1848 (1848), p153
[nr. 54]
|
|
|
|
|
|
|
Het wasser te nacht, alsoo soeten nacht / dat [...]
|
[geen wijsaanduiding]
|
 |
|
54. Het wasser te nacht. |
Uw liefde kwelt mij tot de dood
|
|
| Van Duyse (1903-1908), I, p292
[nr. 127]
|
|
|
|
|
|
|
Het was te nacht alzo zoete nacht, / dat alle die [...]
|
[geen wijsaanduiding]
|
|
|
2. Het was te nacht |
Uw liefde kwelt mij tot de dood
|
|
| Tiggers BV(2)1938 (1938), p14
[nr. 2]
|
|
|
|
|
