|
|
Melodiezoeken
|
In melodiezoekacties wordt gezocht naar melodieën die volgens de gebruikte zoekmethode (zie onder) het meest op de uitgangsmelodie lijken. Hoe hoger de plaats op de lijst, des te meer gelijken de gevonden melodieën. Bovenaan staat de uitgangsmelodie zelf.
Een resultaatlijst kan ook wezenlijk andere melodieën bevatten. Eén oorzaak hiervoor is de manier waarop de gelijkenis berekend wordt, een andere dat er simpelweg geen vergelijkbare melodieën zijn. Het onderscheid tussen relevante en niet-relevante melodieën moet de gebruiker zelf maken.
Er wordt gezocht in het corpus gedigitaliseerde melodieën in de Liederenbank. Dit zijn de melodieën waarvan in de resultaatlijst een eerste regel muzieknotatie zichtbaar is. In november 2015 zijn dat er ruim 16.000 en dit aantal groeit nog vrijwel dagelijks.
Er zijn drie manieren om melodieën te zoeken:
(1) via de link 'zoek vergelijkbare melodieën': deze bevindt zich achter elke getoonde melodietranscriptie op de detailpagina van een lied. Hiermee wordt de gehele melodie vergeleken met andere gehele melodieën.
Hierbij wordt gelet op overeenkomst in:
- toonhoogte
- fraseindeling van een melodie
- metrisch gewicht van de noten (het gewicht van de noten binnen de maat)
Op de liedpresentatiepagina kunt u de gehele melodie zien via de knop 'transcriptie' onder het getoonde fragment.
(2) via de link 'zoek vergelijkbare eerste frases': deze bevindt zich achter elke getoonde melodietranscriptie op de detailpagina van een lied. Hiermee wordt de eerste frase (muzikale zin) van een melodie vergeleken met eerste frasen van andere melodieën.
Hierbij wordt gelet op overeenkomst in:
- toonhoogte
Deze twee zoekmethodes leveren doorgaans een iets andere lijst op - soms beter, soms minder goed.
(3) via een pianoklavier; dit is te vinden via de link 'melodiezoeken met klavier' in de bovenbalk van de Liederenbank. Met het pianoklavier kan vrij gezocht worden naar een melodie.
Bij gebruik van het klaviertje wordt enkel gelet op:
- de overeenkomst in de volgorde van de toonhoogtes.
De nootduur wordt dus niet gebruikt.
Verschil met "alle liederen op deze melodie"
De Liederenbank bevat al sinds jaar en dag de de mogelijkheid om te zoeken op "alle liederen op deze melodie". De resultaatlijst daarvan bevat:
- melodieën die naar het oordeel van de Liederenbankmedewerkers gelijk aan of varianten van elkaar zijn
- liedteksten die volgens hen daarop gezongen zijn.
Deze melodieën en liedteksten krijgen dezelfde 'standaardnaam melodie'. Deze standaardnaam is dus een menselijke interpretatie, op basis van verschillende zoektechnieken. De Liederenbankmedewerkers achterhalen bijvoorbeeld wat bedoeld is als een lied 'op de wijs van' een ander lied gezongen dient te worden, en maken ook gebruik van het hierboven beschreven melodiezoeken. Deze 'standaardnaam melodie' is zo vaak mogelijk toegekend in de gehele Liederenbank; in november 2015 zijn dat c. 170.000 beschreven liederen waarvan ruim 80.000 met een 'standaardnaam melodie'. Het melodiezoeken kan alleen bij het corpus gedigitaliseerde melodieën in de Liederenbank; in november 2015 zijn dat er iets meer dan 16.000.
Colofon Melodiezoeken:
Zoekmethode: Peter van Kranenburg
Zie: P. van Kranenburg, A Computational Approach to Content-Based Retrieval of Folk Song Melodies. Ph.D. thesis. Utrecht University, 2010. (English, with Dutch summary - download pdf).
Technische implementatie: Maarten van der Peet
Met softwarebijdrages van: Matthijs Brouwer, Peter van Kranenburg, Bouke Versteegh en Lysander Vogelzang.
Het JavaScript toetsenbord is gebruikt met toestemming van Musipedia.
De gebruikte zoekmethode werd ontwikkeld binnen de CATCH-projecten WITCHCRAFT (NWO - 2006-2010), en WITCHCRAFTplus (NWO - 2009-2012).
|
